Sinds dinsdag 12 februari ligt de productie van bussen en opleggers bij Van Hool in Koningshooikt volledig stil. En dat is geen toeval. De rijke familie Van Hool beleeft gouden tijden. De busbouwers zelf daarentegen, zagen de voorbije jaren hun koopkracht alleen maar achteruit gaan. Toen een afdeling erin slaagde om 1 euro per uur loonsverhoging af te dwingen, was dat het ultieme signaal voor dezelfde eis en een stevige actie in de rest van het fabriek.
Miljoenen euro’s winst, grote internationale bestellingen en nieuwe fabrieken in Macedonië en de Verenigde Staten: het gaat busbouwer Van Hool voor de wind. De rijke familie Van Hool beleeft gouden tijden. De busbouwers zelf daarentegen, de 3.500 arbeiders en bedienden, zagen de voorbije jaren hun koopkracht alleen maar achteruit gaan. Door onder andere loonblokkering, de indexsprong en hogere taksen op brandstoffen ging hun reële loon erop achteruit. Toen een afdeling erin slaagde om 1 euro per uur loonsverhoging af te dwingen, was dat het ultieme signaal voor dezelfde eis en een stevige actie in de rest van het fabriek.
Algemene staking voor koopkracht
De algemene staking voor koopkracht legde op 13 februari het hele land stil. Peter Mertens: “Koopkracht, werkdruk en de afbouw van de eindeloopbaanregeling. Die drie zaken maken werknemers in alle sectoren boos. Regering en werkgevers tonen niet het minste respect voor de mensen die dit land doen draaien. We hebben een ommezwaai nodig. Daarom stelde de PVDA een plan op met vijf voorstellen waar iedereen beter van wordt. Om te beginnen betekent dit dat loonsverhogingen mogelijk moeten zijn. Onze studiedienst berekende dat er over alle sectoren heen ruimte is voor minstens 3% loonsverhoging.”
De vakbonden van Van Hool organiseerden in gemeenschappelijk front een strijdbaar piket voor de poorten van de fabriek. PVDA-voorzitter Peter Mertens sprak er met de militanten. Hij stelde vast dat de onvrede bij Van Hool erg hoog is. De directie toont geen respect voor de arbeiders en hun vakbonden. Ze werken in moeilijke omstandigheden, met gevaarlijke producten, onder alsmaar hogere werkdruk. Maar een erkenning in de vorm van loonsverhoging wordt keer op keer afgeblokt door de directie. De arbeiders en hun vakbonden wachtten de algemene staking van 13 februari niet af. Ze legden op 12 februari ’s morgens al het werk neer.
Een euro per uur meer
De afdeling Service liet de voorbije maanden via werkonderbrekingen verstaan dat de maat vol is. Ze eisten een loonsverhoging en wisten die ook af te dwingen. De directie beloofde een onmiddellijke verhoging van 1 euro per uur en gespreid over de komende twee jaar nog eens een verhoging van 1 euro per uur.
Dat was het signaal voor de andere arbeiders om ook een loonsverhoging van 1 euro te eisen. Ze zetten hun eis meteen kracht bij door het werk neer te leggen, de ene afdeling na de andere. Ze marcheerden collectief naar buiten. Indrukwekkend.
Wie strijdt, kan winnen. Dat zagen we vorig jaar al bij Aviapartner, Ryanair, Ivago en Lidl. De durf om te zeggen: het is genoeg geweest! Een eenheidsfront tussen de verschillende afdelingen, vakbonden en werknemers. Een volgehouden actieplan, met economische impact. Dat zijn de ingrediënten voor een mooie overwinning.
De arbeiders van Van Hool zetten de toon voor de rest van België. Het zit hoog bij alle werkende mensen. In een jaar is de winst van de multinationals verdubbeld. De aandeelhouders krijgen 12 miljard euro. Terwijl er voor de werknemers slechts kruimels zijn. De maat is vol.
Vervolg van de staking
De onderhandelingen verlopen stroef. De directie maakt er een krachtmeting van en hoopt dat de arbeiders en vakbonden de strijd opgeven. Maar daarin vergissen ze zich. Op 14 en 15 februari wordt er zeker nog gestaakt. De gedrevenheid bij de stakers is bijzonder groot. Ze willen deze keer niet met een kluitje in het riet gestuurd worden. Er zal en moet een serieuze loonsverhoging op tafel komen.
(Auteur: Geert Haverbeke)
